İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan bireylerde seslerin algılanmasını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiş cihazlardır. Ancak bu cihazların işlevi, kaybı düzeltmekten ya da tedavi etmekten ziyade, mevcut işitme kapasitesini optimum düzeyde desteklemektir.

Özellikle uzun süreli işitme kaybı yaşayan bireylerde, işitme cihazı kullanımıyla birlikte beynin sesleri yeniden tanıması ve işlemeye adapte olması zaman alabilir.

İŞİTME KAYBI OLAN BİREYLER ZAMANLA İŞİTME CİHAZINDAN YARAR SAĞLAYABİLİR Mİ?

İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan bireyler için en etkili rehabilitasyon araçlarından biridir. Ancak, cihaz takmaya başladıktan sonra bazı kullanıcılar, özellikle ilk aylarda, beklenen faydayı tam olarak hissetmeyebilir. Ancak, işitme kaybı olan bireyler işitme cihazlarını düzenli ve doğru şekilde kullandıklarında, işitsel algı ve iletişim becerilerinde anlamlı düzeyde fayda sağlamaktadırlar.

Uzun Süreli İşitme Cihazı Kullanımının Sağladığı Faydalar ve Değişimler

1. İşitsel Algıda Gelişme (Konuşmayı Anlama Yetisinin Artması)

İşitme cihazı kullanımıyla birlikte, beyin tekrar sesle uyarılmaya başlar. İşitme cihazının uzun süreli kullanımı, beynin yeniden öğrenmesini (nöroplastisite) sağlar.

• Anderson et al. (2013) tarafından yapılan çalışmada, yaşla ilişkili işitme kaybı olan bireylerde, cihazla işitsel uyarımın beyindeki ses işleme hızını yeniden düzenlediği ve zamanla anlamayı iyileştirdiği gösterilmiştir.
• Tye-Murray et al. (2008) ise uzun vadeli kullanımın, kelime ayırt etme ve cümle anlama skorlarını artırdığını belirtmiştir. Bu artış genellikle cihaz kullanımının ilk 6 ila 12 ayı içinde belirgin hale gelir.

2. Beyin Plastisitesinde ve Bilişsel Fonksiyonlarda İyileşme

İşitme kaybı, özellikle yaşlı bireylerde, bilişsel gerileme ile ilişkilidir (Lin et al., 2013). İşitme cihazlarının uzun süreli kullanımı, bilişsel gerilemeyi yavaşlatabilir.

• Glick & Sharma (2020), işitme cihazlarının en az 6 ay süreyle düzenli kullanımı sonrasında, işitsel kortekste aktivite artışı ve prefrontal kortekste (dikkat ve hafıza ile ilişkili bölge) yükün azaldığını göstermiştir. Bu da işitme cihazlarının sadece işitmeyi değil, aynı zamanda dikkat, hafıza ve işlemleme hızı gibi zihinsel becerileri de olumlu etkilediğini ortaya koymaktadır.

3. Sosyal Etkileşimde Artış ve İzolasyonun Azalması

İşitme kaybı olan bireyler sıklıkla sosyal geri çekilme, yalnızlık ve depresyon yaşarlar. İşitme cihazının uzun süreli kullanımı, kişinin iletişim kurma yeteneğini güçlendirerek sosyal ortamlara katılımını artırır.

• Mulrow et al. (1990), 4 aylık işitme cihazı kullanımı sonrasında yaşlı bireylerde sosyal işlevsellikte ve depresyon semptomlarında anlamlı azalma tespit etmiştir.
• Mener et al. (2013), işitme cihazı kullanıcılarında sosyal izolasyon oranının cihaz kullanmayanlara göre daha düşük olduğunu bildirmiştir.

4. Duygusal ve Psikolojik İyileşme

İşitme kaybı, bireyin özsaygısını ve özgüvenini düşürebilir. İşitme cihazı sayesinde kişi yeniden bağımsız hissetmeye başlar. Uzun süreli kullanım, psikolojik iyi oluşu önemli ölçüde artırır.

• Kochkin (2000), işitme cihazı kullanıcılarının %75’inin cihaz kullanımıyla birlikte kendilerini daha az “yalnız” ve daha “aktif” hissettiklerini bildirdiğini rapor etmiştir.

5. İşitsel Hafızada ve İşlemleme Hızında Gelişme

İşitme cihazının uzun süreli kullanımı, işitsel hafıza kapasitesini de olumlu etkiler. Bu sayede birey yalnızca duymaz, aynı zamanda duyduklarını daha iyi hatırlar ve anlamlandırır.

• Rönnberg et al. (2013) tarafından geliştirilen ELU (Ease of Language Understanding) Modeli, işitme cihazı kullanan bireylerin kelimeleri daha hızlı işleyip tepki verdiğini, bilişsel yükün azaldığını göstermektedir.

Odyologlar, işitme cihazı kullanım sürecinde yalnızca cihazı öneren değil, aynı zamanda tanı koyan, kişiye özel cihaz seçimi ve ayarlamasını yapan, işitsel rehabilitasyonu yöneten, psikososyal destek sağlayan ve uzun vadeli takibi gerçekleştiren çok yönlü sağlık profesyonelleridir. Cihazın etkinliğini belirleyen en kritik faktörlerden biri odyoloğun uzmanlığı ve süreci bireye göre şekillendirebilme yetisidir; bu sayede birey sadece duymayı değil, aynı zamanda anlamayı, iletişim kurmayı ve toplumsal yaşama aktif katılımı yeniden kazanır.

Sizde işitme kaybı yaşıyorsanız, Kıbrıs'ta bulunan İskele İşitme Merkezi'mizden hemen randevunuzu alın! Detaylı muayene ve ücretsiz işitme testi için bize ulaşın!